Nieuwe Sluis in Zeebrugge: resolute keuze voor groei

Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Ben Weyts maakt een resolute keuze voor nieuwe groei in de Haven van Zeebrugge. Na 10 jaar studie en discussie hakt Weyts de knoop door in het dossier over de toegankelijkheid van de achterhaven. Er is nu een voorontwerp van een voorkeursbesluit voor een compleet nieuwe sluis die wordt gebouwd op de locatie van de oude Visartsluis. Daarmee wordt gekozen voor een snelle oplossing met een beperkte impact op Zeebrugge en weinig onteigeningen. Het plan bevat ook forse investeringen om de (lokale) mobiliteit vlot te trekken. Alles samen staat er investering van meer dan 1 miljard euro in de steigers. De omwonenden krijgen eerstdaags meer tekst en uitleg. “Na onder meer Oosterweel halen we opnieuw een belangrijk investeringsdossier uit het slop”, zegt Weyts.

Alle langetermijnprognoses voorspellen een sterke groei van het internationale goederenvervoer tegen 2030. Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Ben Weyts investeert daarom stevig in de toekomst en de groei van de Vlaamse Havens: voor de Haven van Gent en de kanaalzone Gent-Terneuzen wordt er gebouwd aan een Nieuwe Sluis in Terneuzen (1 miljard euro) en voor de Haven van Antwerpen is er het voorgestelde Triple Alternatief dat meer containercapaciteit voorziet (1,7 miljard euro).

In Zeebrugge wordt er al zo’n 10 jaar gesproken over een verbetering van de nautische toegankelijkheid. Op dit moment heeft de Haven van Zeebrugge de facto maar 1 toegang tot de achterhaven: de Vandammesluis. De antieke Visartsluis (°1907) voldoet niet meer aan de noden van de hedendaagse scheepvaart. Ook de Vandammesluis (°1984) komt stilaan op leeftijd en moet regelmatig stilgelegd worden voor onderhoudswerken. Dit maakt Zeebrugge erg kwetsbaar.

Nieuwe Visartsluis

r is nu een voorontwerp van een voorkeursbesluit waarbij de verouderde Visartsluis afgebroken wordt en plaats maakt voor een compleet nieuwe sluis. Deze ruime sluis (55 meter breed, 427 meter lang en 15 meter diep) is groot genoeg voor de grote ‘Car Carriers’ (40 meter breed en 265 meter lang) die toegang zoeken tot de grootste autohaven ter wereld. Weyts: “Een tweede toegang tot de achterhaven, zodat de activiteiten niet meer lam komen te liggen door een probleem bij de Vandammesluis. De haven kan groeien en er komt uitzicht op extra jobs”.

Het plan bevat ook stevige investeringen om de (lokale) mobiliteit vlot te trekken. Het lokale en het doorgaande autoverkeer zullen van elkaar gescheiden worden. Het doorgaande verkeer krijgt met de gloednieuwe Nx een eigen verbindingsweg, die via een nieuwe tunnel onder de nieuwe Visartsluis door zal gaan.

Het lokale autoverkeer, de fietsers én de kusttram zullen over de nieuwe sluis kunnen rijden, zonder ooit halt te moeten houden voor een passerend schip. Zowel het noordelijke als het zuidelijke sluishoofd worden immers uitgebouwd voor lokaal verkeer, fietsers en het openbaar vervoer. Als er één van beide zijden in gebruik is, kan dit verkeer dus nog altijd via de andere zijde. Zeebrugge-stationswijk blijft zo sterk verbonden met Zeebrugge-dorp. De leefbaarheid van Zeebrugge-stationswijk verhoogt trouwens sterk doordat al het doorgaand (haven)verkeer via de Nx en de tunnel onder de nieuwe sluis gestuurd wordt. Van een isolement is dus geen sprake. Integendeel: Vlaanderen en de Stad Brugge kunnen nu samen werk maken van een heropleving van de oude stationswijk.

De sterkste keuze Weyts schuift de Nieuwe Visartsluis naar voor ten nadele van verschillende andere opties, die elk ernstige gebreken vertoonden. De optie Vandamme-West ging gepaard met zeer veel onteigeningen. De optie Carcoke scoorde van de alternatieven op de westkant het slechtst in de maatschappelijke kosten-batenanalyse. Bovendien zou de Carcoke-piste zorgen voor een breed doorvaartkanaal dat een nog grotere barrière zou vormen tussen de stationswijk en Zeebruggedorp. De optie Visart-Oost had een grotere impact op de marinebasis, de vismijncluster, het Visserskruis en de jachtclubs. De optie Vandamme-Oost kon niet weerhouden worden omwille van impact op de natuur. De optie van het Verbindingsdok had waarschijnlijk een grote impact op de natuur, waardoor sowieso veel verder onderzoek nodig zou zijn geweest, met een onzekere uitkomst en onvermijdelijk jaren uitstel voor de bouw van een nieuwe sluis. Met de keuze voor de Visartsluis wordt de omgeving maximaal ontzien. De bewoning wordt maximaal gespaard: er moeten in dit scenario slechts maximaal 35 eigendommen onteigend worden, terwijl er in andere scenario’s zoals Vandamme-West wel 184 onteigeningen voorzien waren. Er is bovendien een kleinere impact op de marinebasis, het Visserskuis en het bijhorend park, de vismijncluster en de jachthavengebonden bedrijven. De jachthaven zal een nieuwe, eigen toegang krijgen. Er wordt gezorgd voor de nodige maatregelen tegen overstromingen en voor de leefbaarheid van bewoners, KMO’s en iedereen die gebruik maakt van de (jacht)haven.

Communicatietraject

Er wordt meteen van start gegaan met een communicatietraject om iedereen te informeren en te betrekken bij het voorontwerp van het voorkeursbesluit. De rechtstreeks betrokken omwonenden die mogelijk onteigend worden krijgen vandaag een brief met meer tekst en uitleg.

Op 14 maart wordt er een eerste overlegmoment georganiseerd met de omwonenden. Op 15 maart is er dan een infoavond voor een ruimer publiek van geïnteresseerden. Ook de gebruikers van de jachthaven en de vismijncluster worden geconsulteerd. Een speciale sociale begeleider zal een sociaal begeleidingsplan opstellen. Er wordt bestudeerd hoe de leefbaarheid in de zone verder verbeterd kan worden.

Het voorontwerp van voorkeursbesluit wordt voorgelegd aan de adviesinstanties. Het definitieve voorkeursbesluit wordt eind 2018 verwacht.