Plannen voor Hazegraspolderdijk en Cantelmolinie in Knokke-Heist goedgekeurd

De Vlaamse regering heeft op voorstel van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir het landinrichtingsplan Hazegraspolderdijk en Cantelmolinie goedgekeurd. Via dat plan zal de Vlaamse Landmaatschappij samen met enkele partners de recreatieve voorzieningen in de Zwinomgeving verbeteren, de instandhoudings-doelstellingen in de Zwinomgeving realiseren en erfgoed uit de Tachtigjarige Oorlog reconstrueren.  

Tegelijk met de uitbreiding van het Zwin in 2019 werd op de Nieuwe Internationale Dijk een fiets- en wandelpad aangelegd. Uit tellingen van het aantal fietsbewegingen van mei 2019 tot oktober 2021 blijkt dat de nieuwe infrastructuur er intensief gebruikt wordt. In die periode zijn bijna 1 miljoen fietsbewegingen geteld, met een gemiddelde van 1350 fietsbewegingen per dag en met pieken tot 7700 fietsers op één dag. De belangrijkste weg die leidt naar de Internationale Dijk is de Graaf Leon Lippensdreef, die tegelijk voor auto’s en bussen de enige toegangsweg naar het Zwin Natuurpark is. Via het nieuwe landinrichtingsplan zal de verkeersveiligheid op de druk gebruikte Graaf Leon Lippensdreef verbeterd worden, met snelheidsbeperkende maatregelen en veilige oversteken voor fietsers, ruiters en wandelaars. Ook wordt gezorgd voor infrastructuur om de graaszone in het natuurgebied uit te breiden. Schapen zullen in de toekomst de Hazegraspolderdijk begrazen. Zo wordt het huidige begrazingsbeheer op de nieuwe Zwindijk sterk uitgebreid. Hiervoor zullen via het landinrichtingsplan veeroosters aangelegd worden op de Graaf Leon Lippensdreef.

De Hazegraspolderdijk wordt over zijn volledige lengte, dus niet alleen langs de Graaf Leon Lippensdreef, ingericht als een graaszone voor schapen. Tegelijk worden op de dijk ook een ruiterpad verbeterd en een pad  voor mountainbikers aangelegd.

Eeuwenoud erfgoed

De Cantelmolinie is een relict van een verdedigingslinie uit de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). Ze is nog vrij goed zichtbaar in het landschap. De Cantelmolinie verbond oorspronkelijk twee forten, nl. het Oud Isabellafort (in Knokke-Heist, ter hoogte van de Retranchementstraat) en het Sint-Donaasfort (in Damme, ter hoogte van de Damse Vaart). Via het inrichtingsplan zal een deel van de Cantelmolinie ingericht worden wandelverbinding tussen de Zwinomgeving en de Damse Vaart. De historische structuur van de verdedigingslinie wordt beschermd en één redan, een versterkte verdedigingspost langs de linie, wordt deels gereconstrueerd.

Via het landinrichtingsplan wordt ook een grondenbank opgericht. Dat maakt het de Vlaamse Landmaatschappij mogelijk om een aantal gronden aan te kopen om ze in te richten volgens de bestemming op het gewestplan, nl. als natuurgebied. Zo kunnen de Europese instandhoudingsdoelstellingen voor de Zwinomgeving gerealiseerd worden. Er zullen enkel grondaankopen op vrijwillige basis gebeuren. Via een grondenbank kan de impact van op de betrokken landbouwers beperkt worden: ze krijgen ruilgronden aangeboden buiten het natuurgebied.

Voor de uitvoering van het landinrichtingsplan werkt de Vlaamse Landmaatschappij met het Agentschap Natuur en Bos en het Agentschap Maritieme Diensverlening en Kust, de Oostkustpolder, de gemeente Knokke-Heist en de provincie West-Vlaanderen.

Maatregelen tegen verzilting geslaagd

Hazegraspolderdijk en Cantelmolinie is het tweede landinrichtingsplan dat in de Zwinpolders uitgevoerd zal worden. Het is net als het eerste plan, Nieuwe Watergang, een uitwerking van het landinrichtingsproject Zwinpolders dat in 2016 werd ingesteld. Via landinrichting wil de  Vlaamse regering:

• milderende en remediërende maatregelen uitwerken voor landbouwers die getroffen worden door de uitbreiding van het Zwin;
• zorgen voor recreatieve voorzieningen voor wie de  Zwinomgeving bezoekt;
• de Europese natuurdoelen in de Zwinstreek realiseren en er aan bosuitbreiding doen.

De milderende maatregelen voor de uitbreiding van het Zwin zijn opgenomen in het landinrichtingsplan Nieuwe Watergang, uit 2017. De milderende maatregelen, die gericht zijn op het tegengaan van verzilting in de Zwinomgeving, zijn al in werking  en leiden tot positieve resultaten. Uit metingen blijkt dat de verzilting van oppervlaktewater en bodem in het Vlaamse deel van de Zwinomgeving momenteel geringer is dan de verzilting die werd gemeten voordat het Zwin als natuurgebied werd uitgebreid.